Misschien ken je het zeventiende-eeuwse spreekwoord ‘Het is een huishouden van Jan Steen´ wel. Dit wordt vaak gebruikt wanneer iemand van zijn huis een rotzooi maakt. Huishouden en kinderen opvoeden is altijd de taak van de vrouw geweest. In arme gezinnen werkten vrouwen daarnaast ook mee om brood op de plank te krijgen. Tijdens deze lezing neemt Ineke Strouken je mee door de geschiedenis van het huishouden.

Het huishoudelijk werk bestond uit uiteenlopende zaken, als het voeden en kleden van de gezinsleden, het schoonhouden van het huis en het opvoeden van de kinderen. Vrouwen waren verantwoordelijk voor het beheer van het huishoudpotje en moesten er ook voor zorgen dat hun man niets te kort kwam.

In de burgerlijke samenleving van de negentiende eeuw ontstond het kostwinnersmodel, met een nadruk op de man-vrouw verschillen. De man was kostwinner en de gehuwde vrouw weidde zich helemaal aan het gezin en het huishouden. Als vrouwen trouwden, moesten ze stoppen met werken.

Eind jaren zestig kwam de Dolle Mina-beweging op gang, waardoor deze man-vrouw verdeling veel minder zwart-wit werd. Later in de negentiende eeuw wordt huisvrouw zijn een vak. Het huishoudonderwijs in Nederland startte in 1888 met de Haagsche Kookschool, ook wel spinazieacademie genoemd. Er kwamen veel handboeken en tijdschriften op de markt om vrouwen te helpen. Door de eeuwen heen is het werk van de vrouw sterk veranderd.

Ineke Strouken
Ineke Strouken was 32 jaar directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, later Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. Via boeken, artikelen en radio-uitzendingen vertelt ze over de (historische) achtergronden van tradities. Van haar hand zijn onder andere Beschuit met muisjes en andere geboortegebruiken (1991) en Bruidssuikers en wittebroodsweken en andere huwelijksgebruiken (1993). Tevens heeft zij de boeken: Dit zijn wij, over de honderd belangrijkste tradities (2012), Dat vieren wij, over feesten in Nederland (2014) en Tradities in Brabant (2022) geschreven. Meer informatie: Ineke Strouken.

Wist je dat een bibliotheekabonnement voor jeugd gratis is? Volwassenen kunnen al voor €19,- per jaar een abonnement afsluiten. Daarmee heb je direct voordeel én steun je de bibliotheek. Lid worden kan eenvoudig online.